Hizmetlerimiz / SUDAN GELEN SAĞLIK

Türk Hamamı Tarihi

Büyütmek için fotoğraf üzerine tıklayınız.

Hamam sözcüğü; Arapça hammam=banyo, İbranice hamam=sıcak olmak sözcüklerinden gelir. Hamam, kısaca “yıkanma, arınma ve şifa bulmaya mahsus yer” olarak tanımlanabilir.

İnsanoğlunun yaşamsal gereksinimlerinden birisi de sağlıktır. Türk Hamamları ve kaplıcalar gibi sıcak su mekânlarının yapımı bu gereksinimlerle ortaya çıkmıştır.

Yıkanmanın; hastalıkların önüne geçmesi ve iyileştirilmesinde kullanılmasıysa çok eskilere dayanır. M.Ö. IV yüzyılda Romalılarda vücudu terbiye ve tedavi müessesesi konumunda Roma Banyoları bulunduğu biliniyor. Bu dönemde oldukça geniş alanlar üzerine kurulan Roma Banyoları, temizliğin yanında sportif ve kültürel etkinliklerinde merkezi olmuştur.

Türklerin yaşamında da hamamlar yalnızca bir yıkanma yeri değil; sağlık, sosyal, ve kültürel etkinliklerin yaşandığı merkezler olmuştur. Türk Hamamları kişilerin hususiyetle yıkanma ve temizlenme gereksinimlerine yanıt vermiştir. Türk Hamamları her dönemde toplumların dini inançları doğrultusunda mimari şekillenme göstermiş ve sosyal yaşantılarının bir parçası olmuştur. Türk Hamamları mimari karakter yönünden roma banyosu mimarisinden esinlenmişse de esas mimari biçimini İslami yapı mimarisinden almıştır. Hamamlar mimari yapı yönünden cami mimarisiyle benzerlik göstermektedir. Örneğin; hamam kubbesi cami kubbesinden esinlenerek hazırlanmıştır.

İslamiyet’e göre bir vücudun girdiği bir suya farklı bir beden giremez, zira o su kirlenmiştir. İslamiyet’te bu inanıştan ötürü akan suda yıkanma ve abdest alma düşkünlüğü doğmuştur. Bu nedenle Türk hamamlarında kurnalar önemli bir gereksinim olarak düşünülmüştür. Halbuki roma banyolarında kurna pek bulunmaz.

Türk Hamamları mimari yönden roma banyoları ile benzerlik gösterse bile işlev ve maksat yönünden mimari farklılıklar göstermektedir.

Türkler İstanbul’un fethinden sonra burada ve Osmanlı Devletinin dört bir yanında binlerce hamam yaptılar. XVII. Yüzyılda yalnızca İstanbul’da 168 büyük çarşı hamamı vardı.

Türk Hamamı Temel Üç Kısma Ayrılır:
- Soyunma Yerleri
- Yıkanma Yerleri: Soğukluk, Sıcaklık (Hamam)
- Isınma Yeri (Külhan)

Soyunma Yerleri: Geniş bir sofa ve etrafında bölmeli şekiller bulunur. Yıkanan kimseler bu şekillerde uzanıp dinlenirler.

Yıkanma Yerleri: Soğukluktan geçerek girilen hamam bölümüne denir. Burası da bir takım bölümlere ayrılır: kurna başı denilen herkesin birer birer yıkandığı bölüm, halvet ismi verilmiş olan kapalı ve yalnız başına yıkanma hücrelerinin olduğu bölüm, birde üzerine uzanıp ter dökülen göbek taşının bulunduğu kısım vardır. Burası hamamın mermer kaplı zemininden daha da yukarı yapılmış ve türlü geometrik şekillerde olabilen yerdir.

Isıtma Yeri: Hamamın altında olup burada ateş yanar. Ateşten yükselen alev ve duman, mermer zeminin altındaki özel yollardan duvar içlerinden geçerek tüteklik ismi verilmiş bacadan çıkar. Külhandaki ocağın üstünde soğuk su deposu bulunur. Ocağın dip kısmındaki birkaç kanal hamamın yıkanma yerinin ortasındaki göbek taşının altına girer. Bu taşın altındaki karanlık yer çok ısındığında buraya cehennem denir. Çarşı hamamları, haftanın belli günlerinde kadınlara farklı günlerde erkeklere açık vaziyettedir. Çifte hamam olanlar ise birbirine bitişik iki hamam olup birisi kadınlara diğeri erkeklere ayrılmıştır. Bu hamamlar her gün açık vaziyettedir.

İstanbul’un hamamları tüm dünyaca tanınmıştır. Eski olması bakımından Beyazıt, Çemberlitaş, Hoca Paşa, Fındıklı Hamamları, Fatih’te Mehmedağa Hamamı vs mevcuttur. Buna ek olarak zamanla tahribata dayanamayıp yıkılmış hamamlarda bulunmaktaydı. Hele meşhur konak hamamlarından hiçbiri bugüne kalmamıştır. Yalnız saray hamamları (Topkapı ve Dolmabahçe) ayrı devirlerin mimarlık abidelerine örnek olarak bugün İstanbul’u süslemektedir. Bunlardan farklı Bursa’nın doğal sıcak kükürtlü sularıyla meşhur kaplıca hamamları, Gönen kaplıca hamamları ve Türkiye’nin dört bir yanına serpiştirilmiş kaplıca ve olağan hamamlar da mevcuttur.

Modern banyo alışkanlıklarından ötürü bir dönem neredeyse unutulmaya yüz tutmuş hamamlar, ülkemize gelen turistlerin ilgisiyle günümüzde tekrar hatırlanmaya başlamıştır. Hiç kuşkusuz Türk Hamamları sıhhat ve güzellik yönünden dünyada eşi benzeri olmayan uygulama çeşitliliğine ve etkinliğine sahiptir.

Türkiye’ye gelen her turistin hamamı ziyaret etmeyi arzu etmesi ve sağlık için önemli yapılardan biri olması nedeniyle, Türkiye’deki otellerin spa merkezlerinin en gösterişli yapıları arasına Hamamlar tekrar girmiştir. Turistlerin oteli tercih etme sebeplerinden biri olan Türk Hamamı ayrıca önemli bir gelir kaynağı haline gelmiştir.

Modern çağın hastalığı sayılabilecek stresten kurtulmayı ve güzellik adına aranan alternatif çözümleri faydaları arasında bulunduran Türk hamamlarına ilgi her geçen gün daha da artmaktadır. Yalnızca Türkiye’de değil dünyanın birçok yerinde de artık Türk hamamları yapılmaktadır.

Türk Hamamı Neden Önemli?

Türk hamamının faydaları yıllar öncesinden biliniyordu. Cildi ve vücudu temizlemek ve toksinden arındırmak, kan dolaşımını arttırmak, immun sistemi uyarmak ve komple bir fiziki ve mental zindeliği desteklemek Türk hamamının başlıca faydalarındandır.

Türk hamamı veya buhar banyoları şahsı esnekleştirir ve stresi azaltır. Kas sancıları veya arteritle görülen sorunlar, sıcağın kasları gevşetmesi, ağrı ve inflamasyonu azaltmasıyla rahatlamayı sağlar. Astım ve alerjik sıkıntısı bulunan şahısların, sıcağın akciğerlerin hava yolunu genişletmesi ile nefes alış verişi kolaylaşır. Sıcak, yaygınlaşmış soğuk algınlığını tedavi etmez ama tıkanıklığı azaltarak süratli toparlanmaya yardımcı olur.

Türk hamamı buharı, deri kan akımını arttırdığı ve terlemeyi meydana getirdiği için cilde iyi gelmektedir. Yetişkin bir insan, 40 c bir hamamda ortalama 30 dak. 300-350 ml sıvı ter/sıvı kaybeder. İyi bir terleme gözeneklerden kir ve yüzeydeki ölü deri tabakasını çıkarır ve cilde sıhhatli bir parlaklık kazandırır. Akut sıvı kaybı, toplam beden suyu ağırlığı olan bir azalmaya sebep olmaktadır, ama bu geçici bir koşul olduğundan tekrar sıvı alımıyla beraber çabucak tam miktarını geri alacaktır.

Türk hamamı, sağlık yönünden aşağı taraftaki durumlara iyi geldiği biliniyor.
- Stresi hafifletir, esnekleştirir ve dinlendirir.
- Kas gerginliklerini ve sancılarını giderir ve sınırlı eklemleri açar.
- İmmun sistemi destekler.
- Lenfatik sistemi uyararak lenfatik atık ve toksinlerin temizliğini artırır.
- Kan dolaşımını çoğaltır ve pozitif doğrultuda destekler.
- Vücudun metabolik aktivitesini hızlandırır.
- Soğuk, astım veya alerjik durumlardan nedeni ile meydana gelen sinüs tıkanıklıklarını azaltır.
- Cildin genç ve taze kalmasını sağlar.
- Terleme sırasında deri yüzeyinden toksinlerin etkili bir şekilde temizlenmesini temin eder.
- Vaskuler akımı iyileştirerek, hücresel derecede oksijenlenmeyi çoğaltır.

Türk hamamı ve spa
Spa “suyla kazanılan sağlık, suyla varan sağlık veya suyun sağlık için kullanımı” manasını vermekte olan “sanus per aquam” manasına gelmektedir. Günümüzde sıkça duyduğumuz ve pek çok uygulamayı bünyesinde bulunduran spa'ya, aslında hamam geleneğinin modernize edilmesi ve her ortamda kullanılabilir hale getirilmesi olarak bakılabilir.

Spa, günümüzde daha ziyade, kozmetik ve güzellik uygulamalarını su ve sağlıkla kombine etmeye çalışan sağlık komplekslerine verilen isim şekline dönüşmüştür. Spa sistemi, Türk hamam kültüründe zaten mevcut, hatta bir spa'da olmadığı kadar, çok tür uygulamayı Türk hamamında bulmak olası bir durumdur. Sıcak-soğuk su, buhar, mermer (Taş), temizlik/arınma (Kese, köpük banyosu, kıl temizliği ve benzeri), vücut bakımları (Kil, yosun, çamur, bitkisel yağ ve bitki bakımları ve benzeri), dokunma, masaj (Selülit, drenaj, gevşeme, tedavi ve benzeri).

Gerçek bir Türk hamamı, spa söylediğimiz sistemi aslında içinde barındırıyor. Ondan dolayı spa'yı çok uzakta aramalara ve abartılı hale getirmeye ihtiyaç yoktur. Yüzlerce sene geçmişi bulunan hamam kültürünü anlayabilmek, içerisinde barındırdığı uygulamalardan faydalanmasını bilmek ve bu uygulamaları, temiz, doğru ve kuralına uyan bir şekilde sunabilen işletmelerden almaktır. Hem geleneksel ve hem de birçok modern yöntemi içerisinde bulunduran hamam geleneğini, modern yöntemlerle kombine ederek, herkesin kullanımına sunmak gerekir. Bu yüzden; doğru, bilgili ve eğitimli şahısların mantıklı bakış açısı ve dürüst işletme kurallarına da gereksinimi vardır. Faydalanabilmesini bilmek için de lüzumsuz ve bilinçsiz ön yargılardan da uzak durmak lazımdır.

Türk hamamının zenginliğinin farkında olmak...
Türk hamamının bu kadar zengin olduğunun farkında mıyız? Hamama yalnızca hamam olarak bakmamak gerekir. Türk kültürüne ait bulunan bu eşsiz ve emsalsiz kültür zenginliğinin farkında olmak için sağduyulu da olmak lazımdır. Yabancı ülkelerde yapılan ve sonradan ortaya çıkarılan bir takım uygulamaların geçmiş kültürlerden taklit edilerek yeniymiş gibi insanlara satılması daha ziyade ticari maksat gütmektedir. Neden sürekli yabancıların uygulamalarını takip edip, taklit ediyoruz? Bizlerden daha da iyi yaptıkları için mi, yoksa bizlerden daha iyi sattıkları için mi? Neden, bizler eşsiz ve emsalsiz bulunan hamam kültürümüzü ve içinde barındırdığı eşsiz uygulamaları yabancılara satamıyoruz? Çünkü bilmediğimiz, sahiplenmediğimiz ve ismini anmaktan utandığımız bir şeyi satmamız elbette ki güçtür. En önemlisi, bize ait bulunan bu kültürün uygulamalarını doğru yapmıyoruz. Hatta yabancılar, izleyerek ve deneyerek bizlerden kaptıkları hamam ve uygulamalarını bizlerden daha iyi yaparak hizmet vermeye çalışıyorlar. Neden acaba? Öncelikle, hamam uygulamaları için doğruyu öğretecek ve yaptıracak, kısacası hamam içinde yapılan uygulamaların ilk başta tanımları yok, eğitimi yok, standartları yok. Doğruları olmayan bir şeyin değerlenmesi, önemsenmesi ve kanıksanması da güçtür.

Netice itibariyle, bu zenginliğin farkında olmak, hamam içerisindeki uygulamaların doğru ve kuralına münasip bir biçimde verilebilmesi ve tanıtılabilmesi için uygulamaların sınıflandırılması, tanımlarının yapılması gerekir ve muhakkak eğitim alınmasını gerektiren ehemmiyetli bir husustur.

Tesisler İçin Türk Hamamları:

Tesislerde uygulanan hamamlardaki en büyük sıkıntı; Hamamın tesis konseptine uygun olmaması ya da yeterince görkemli yapılmamasıdır.

JUNO olarak biz sizin spa katınıza en uygun tasarımı en iyi işçilikle sunuyoruz.

Türk Hamam kültürünün geleneksel çizgisini modern tasarımlarla birleştirip beğeninize sunuyoruz.

Müşterilerinizin hem kültürümüzü yaşayacağı hem de keyifli vakit geçirebileceği konseptlerle size hizmet vermek için çalışıyoruz.

Ev Tipi Türk Hamamları:

Evinde hamam keyfi yaşamak isteyenler için özel olarak tasarlanmış ev tipi hamam konseptleri oluşturduk. Mekanın büyüklüğüne ve tercihe göre kişiye özel tasarımlarımız ise uzman ekiplerimiz sayesinde hayat bulmaktadır.

Türk Hamamı JUNO da; geleneksel motiflerin modern tasarım ve işçilikle birleştirilmesi sonucu oluşturulur. Evlerine bu zarafeti taşımak isteyenler için uzman kadromuzla hizmet vermekteyiz.